آشنايي و سفر به درياچه ي گهرِ دورود
هدف از اين نوشتار انتقال تجربياتي درباره چگونگي سفر به اين درياچه ي زيبا است
درياچه گهر در جنوب غربي شهر دورود و در ارتفاع 2250 متري از سطح دريا واقع شده است. گهر در واقع شامل دو درياچه به نام‌هاي گهر بزرگ (كله گهر) و گهر كوچك (كره گهر) است كه به‌طور تقريبي 100 هكتار وسعت دارند.
اين درياچه 30 ميليون ساله حاصل زلزله در بين رشته كوه‌هاي اشترانكوه است كه به لحاظ پوشش گياهي و جانوري از اهميت خاصي برخوردار است.
فصل سفر به درياچه از نظر آب و هوايي تابستان است. هر ساله از 15 خرداد منطقه براي بازديد طبيعت گردان باز مي‌شود.البته بايد در نظر داشت كه در اين فصل به‌دليل آب و هواي مناسب و هم‌چنين تعطيلات، آرامش و پاكيزگي منطقه كمي مختل مي‌شود. در زمستان نيز مي‌توان به منطقه سفر كرد كه اين مورد تنها براي افراد داراي تجربه و تجهيزات كوهنوردي قابل توصيه است.
اگر تصميم به سفر به درياچه گهر داريد اين نكته كليدي را فراموش نكنيد كه برداشتن لوازم سبك وزن در طول سفر سبب لذت بردن شما خواهد بود. اگرچه تصور خوردن كباب در كنار ساحل زيبا و دل‌انگيز درياچه بسيار وسوسه‌كننده است، اما هرگاه به اين فكر افتاديد فورا به يادآوريد كه 18 كيلومتر راه كوهستاني در پيش داريد كه مي‌تواندهر فرد ولو تنومند و نيرومند را بي طاقت كند.
بگذاريد مطلب را به گونه‌اي ديگر عنوان كنم، عمومي‌ترين راه دسترسي به درياچه گهر از مسير شهر ما،دورود به طرف روستاي در‌آستانه (امامزاده پير والي) و سپس چشمه خيه (خرم) است.
از شهر دورود تا چشمه خيه حدود 17 كيلومتر جاده آسفالته است. از اين‌جا به بعد راه بسته مي‌شود و مي‌توانيد خودرو خود را در محلي كه به همين منظور تدارك ديده شده است پارك نماييد. حالا براي حمل وسايل دو راه داريد؛ يا اينكه آنها را خودتان حمل كنيد كه به اين ترتيب هرچه سبك‌تر باشيد، راحت‌تر مسير را طي خواهيد كرد و يا اينكه بارهاي خود را با الاغ يا قاطر كه توسط افراد محلي در اختيارتان قرار مي‌گيرد، حمل نماييد.
بعد از آن وارد مسير مي‌شويد و پس از طي مسافتي به محلي به نام گردنه پنبه كار مي‌رسيد. تا به اين‌جاي مسير پوشش شبكه تلفن همراه برقرار است و به قول خودمان موبايل خط مي‌دهد. در بالاي گردنه پنبه كار چادرهايي بر پا گرديده كه اقدام به فروش مواد خوراكي مي‌نمايند.
از گردنه پنبه كار بايد به كف دره‌اي پايين رفت كه شيب تند آن حركت را كند مي‌كند. در پايين دره چشمه‌اي با آب خنك و گوارا وجود دارد كه سازه‌اي از سنگ و سيمان براي جلوگيري از آلوده شدن آب آن ايجاد شده است.
از اين محل، مسير شيب نسبتا كمي دارد و پيمودن آن آسان‌تر است. در همين مسير چشمه‌اي با برون ده آب بالا در ارتفاعي بالاتر از سطح جاده از دل صخره‌ها مي‌جوشد و صحنه‌اي بديع از قدرت طبيعت را پيش روي بيننده قرار مي‌دهد. اين جاده به گردنه‌اي به نام گردنه گهر يا گردنه خدا قوت منتهي مي‌شود (با توجه به پايان رسيدن ذخيره انرژي در مسير طولاني پشت سر گذاشته شده و اينكه اغلب افراد در كنار اين مسير مي‌نشينند تا استراحت كنند و روندگان راه را با گفتن خدا قوت و خسته نباشيد تشويق به ادامه راه مي‌نمايند و از طرف ديگر افرادي كه از درياچه باز مي‌گردند نيز اقدام به همين كار مي‌نمايند بايد گفت اسم بي‌مسمايي هم نيست).
با عبور از گردنه گهر و طي مسير كوتاهي مي‌توان به درياچه رسيد. در اين‌جا نكته ديگري را بايد عنوان كرد و آن اينكه محيط اطراف درياچه به‌طور كلي صخره‌اي و غيرقابل چادر زدن است و تنها بخش كوچكي در قسمت شمال غربي درياچه ساحلي است و درختاني در كنار آن روييده‌اند. يكي از علل تراكم جمعيت هم همين منطقه كوچك قابل چادر زدن است.
در اين مكان سازمان محيط زيست استان لرستان امكان قابل‌قبولي را تدارك ديده است كه جاي تقدير دارد، امنيت منطقه نيز به واسطه گشت‌هاي پي در پي ماموران نيروي انتظامي در حد بالايي است كه يكي از نقاط قوت جذب گردشگران در قالب گروه‌هاي خانوادگي است.
يكي از مسايلي كه در بخش ساحلي به معضلي تبديل شده است مسئله جمع شدن زباله‌ها است كه متأسفانه با فواصل زماني طولاني اقدام به خارج كردن آنها از محيط مي‌شود. به‌خصوص در روزهاي تعطيل كه سيل جمعيت به سمت درياچه سرازير مي‌گردد مشكل حادتر شده و باعث فراواني مگس‌ها در منطقه مي‌گردد.
بنابراين لازم است برنامه صحيحي از سوي مسئولين پايگاه محيط زيست منطقه براي حل اين مشكل اتخاذ شود. مسئله ديگر تخريب جنگل‌هاي اطراف درياچه جهت تهيه چوب براي آتش‌زدن است كه توسط برخي از گردشگران ناآگاه انجام مي‌گردد و جا دارد كه مامورين حفظ محيط زيست يا نيروي انتظامي طي گشت‌هاي خود مناطق فوق را نيز تحت پوشش نظارتي قرار دهند و با خاطيان برخورد نمايند.
در غيراين صورت اين جنگل‌ها در مدت زمان نه چندان طولاني به‌طور كامل محو خواهند شد. يكي از تصميمات خوبي كه از سوي پايگاه محيط زيست منطقه جهت حفظ زيست بوم(اكو سيستم) درياچه اتخاذ شده است برقراري محدوديت ماهيگيري در درياچه است؛ به گونه‌اي كه در فصل جفت‌گيري و تخم‌ريزي ماهيان (فصل بهار) ماهيگيري ممنوع است و در ديگر فصول تنها با اخذ مجوز ماهيگيري از پايگاه محيط زيست امكان‌پذير است.
هر مجوز به ازاي صيد 5 ماهي ارائه مي‌گردد و درصورت كشف ماهيگيري بدون مجوز وسايل ماهيگيري ضبط و جريمه نقدي اعمال مي‌گردد. بد نيست بدانيد كه درياچه داراي مجموعه اي از گونه‌هاي ماهيان سردآبي نظير قزل آلا، ماهي رنگين كمان، ماهي خال قرمز و… است.
مسير درياچه گهر
توصيه‌هايي به گردشگران:
- گياهان منطقه جزو ذخاير ارزشمند ژنتيك كشورمان هستند؛ از چيدن و قطع كردن آنها خودداري نماييد.
- از شستن لباس‌ها، ظروف و بدن با مواد شوينده در داخل درياچه جدا پرهيز كنيد.
- از ريختن هرگونه زباله، ضايعات، مواد غذايي، ظروف پلاستيكي و فلزي در كنار درياچه و تمامي مسير خودداري نماييد.
- از شنا كردن به تنهايي، به‌خصوص دور از ساحل درياچه خودداري گردد.
- درصورت بروز هرگونه مشكل، بلافاصله موضوع را با پاسگاه نيروي انتظامي و ماموران حفاظت محيط زيست در ميان بگذاريد.
- به همراه خود چراغ پيك‌نيك و روشنايي ببريد و از روشن كردن آتش در منطقه با پوشش گياهي، پاي درختان و درون چادرها خودداري نماييد.